|
|
| Önce Kültür | |
| Çin’de başlayan korona virüsü, Dünya ve Türkiye | |
|
|
| Osman KÖSA | |
| 30 Ağustos Zaferi | |
|
|
| MEHMET ÖZTÜRK | |
| 8 HAZİRAN 2018 KAYSERİ KONUŞMASININ 4. YILDÖNÜMÜ | |
|
|
| Bahri Kılınçel | |
| TEMAD YÖNETİMİ KAMUOYU OLUŞTURABİLİR Mİ? | |
|
|
| İmdat YILMAZ | |
| HUKUK, DEMOKRASİ VE ULUSAL GELİR İLİŞKİSİ | |
|
|
| Mehmet KAYALI | |
| SINIF AYIRIMINI SONUÇLARI | |
|
|
| Hasip SARIGÖZ | |
| !!!!TERÖRİST!!! | |
|
|
| Ahmet ÇAM | |
| DEVLETİN YETKİLİLERİ ! YETER ARTIK, BU ÇİLEYİ BİTİRİN. | |
|
|
| Tamer UYSAL | |
| Anadolu'nun Sevgi Dili: Karacaoğlan | |
|
|
| Levent ULUCAN | |
| 29 EKİM SEN BİLMEZSİN ...! | |
|
|
| Bülent Civan | |
| TEMAD'DA YASAKLI KALMASIN | |
|
|
| Dede Ersel AKSU | |
| OYAK 2019 NEMASI NE KADAR OLACAK? | |
|
|
| Vecihi ÜNALDILAR | |
| NE OLDU BİZE? | |
|
|
| Zafer ÇİMEN | |
| Bazılarına giydiği gömlek ya dar gelmiş ya da çok bol. | |
|
|
| Ahmet ÖZDEN | |
| Osmanlı Saray Paşaları ve Oğulları | |
|
|
| Ökkeş Kadri BAÇKIR | |
| SİSTEME İSYANIM VAR | |
|
|
| Düşünce Paylaşım Noktası | |
| BAHRİ KILIÇEL: TÜRK ORDUSUNUN TEMEL TAŞI KAHRAMANLARIMIZ | |
|
|
| Orhan KAYA | |
| Mahlas sonu | |
Devlet, Şirket Gibi Yönetilebilir mi?  Devlet, Şirket Gibi Yönetilebilir mi?Zaman zaman işadamlarından duyarsınız: “Devleti şirket gibi yönetmek gerekir” derler. Çoğu kişi “adam haklı” diyerek bu söze destek verir. Çok az insan “devletin şirket gibi yönetilemeyeceğini” söyler ama fazla taraftar bulamaz. Bu düşünceyi siyaset katında ilk kez Turgut Özal dile getirmişti. Ben bu konuda fazla taraftarı olmayan “devletin şirket gibi yönetilemeyeceği” düşüncesini savunanlardanım. Bu düşüncemi Örneklerle Kolay Ekonomi kitabımda da bir alt bölüm olarak yazdım.Devlet niçin şirket gibi yönetilemez? Çünkü ikisi arasında derin farklar vardır. Bunları sıralayayım. Şirketin patronu bellidir. Birden fazla sahibi de olsa, hatta halka açık bile olsa şirketle ilgili kararları alıp uygulayan bir başkan ve yönetim kurulu vardır. Oysa devlette patron belli değildir. Kısmen parlamento, kısmen hükümet, kısmen bürokrasi, kısmen denetim organları, kısmen de yargı yetkili hale gelir (Tabii burada sözünü ettiğim durum demokratik devletler için geçerlidir.) Devlet, uyguladığı maliye ve para politikasıyla bütün ülkeyi, toplumu ve şirketleri etkileyebilir. Hiçbir anonim şirket hiçbir uygulamasıyla böyle bir etki yaratamaz. Devlet, şirketlerden farklı olarak vergi toplama yetkisine sahiptir. Yani finansman sıkıntısına düşse basar parayı finansmanı sağlar. Sonunda enflasyon olur ama enflasyonu tek başına devlet değil bütün toplum paylaşır. Oysa şirketler finansman sıkıntısına düşse böyle bir imkânları yoktur. Devletin borçlanmasıyla şirketlerin borçlanması farklıdır. Devletler, şirketlere göre daha uzun vadeli ve ucuz maliyetle borçlanabilirler. Oysa şirketlerin borçlanma kredibilitesi içinde bulundukları devletin kredi değerliliğiyle sınırlıdır. Şirketler sermayelerini halka açabilirler, hisse senedi çıkarabilirler. Devletlerin sermayesi olmadığı için böyle bir işlem yapamaz. Şirketler malvarlıklarının değerini bilirler ve bilançolarında gösterirler. O nedenle şirketlerin bir piyasa değeri vardır. Oysa devletler malvarlıklarının değerini tam olarak bilemezler. Ormanlar, sahiller devletin malı sayılır. Bunların değeri bilinemez. Yani devlet sahip olduğu nakit varlıkları ve tapulu gayrimenkullerin değerini bilse de tapulu olmayan gayrimenkullerinin değerini bilemez. Devletlerin bilançosu olmadığı gibi bir piyasa değeri de yoktur. Devletlerin bütçesi olur. Şirket yönetimi iki temel kural üzerine dayanır: (1) Kâr etmek, (2) Elde edilen kârın bir bölümünü hissedarlara dağıtmak. Şirketlerin bilanço dışındaki en önemli finansal belgesi kâr/zarar cetvelidir. Devlet yönetimi şirket yönetiminden farklı olarak kâr etmek temeline dayanmaz. Tam tersine toplumdan alınan vergileri kullanarak toplum yararına, gerektiğinde zarar etmeyi göze alarak iş yapmak devlet yönetiminin dayanağıdır. Bu çerçevede devletlerin kâr/zarar cetveli olmaz. Sürekli zarar eden bir şirket sonunda iflas eder ve tasfiyeye girer. Devletler zarar etmez ve iflas da etmezler. Dolayısıyla tasfiyeye girmezler. Batmış gibi görünseler de batmazlar. Yunanistan bunun tipik örneğidir. Eğer Yunanistan anonim şirket gibi yönetilseydi, çoktan iflas eder ve tasfiyeye girerdi (Her ne kadar devletlerin de iflas etmesi üzerine bazı çalışmalar yapılmış olsa da bunlardan sonuç alınabilmiş değildir.) Bu farkları artırmak mümkündür. İşte bu nedenle devletler şirket gibi şirketler de devlet gibi yönetilemez. Asıl olan devleti devlet gibi, şirketi de şirket gibi yönetmektir. 15 Mart 2015 Mahfi Eğilmez https://www.mahfiegilmez.com/2015/03/devlet-sirket-gibi-yonetilebilir-mi.html DEVLET ŞİRKET GİBİ YÖNETİLİR Mİ? Artık okulu olan bir Milli Eğitim Bakanımız, tur şirketi sahibi bir Turizm Bakanımız, Hastanesi olan bir Sağlık Bakanımız var. 07 Ağustos 2018 Devleti şirket gibi yönetmek doğru olur mu?Gündeme ilk defa getirilen bazı kavramlar birden bire genelde ilgi ve kabul görebiliyor. Belki sözün cazibesinden, belki de üzerinde fazla durulmuyor oluşundan bu kabul ortaya çıkıyor olabilir. Devletin şirket gibi yönetilmesi yaklaşımı da zaman zaman gündeme geliyor, fazlaca da bir itiraz ortaya çıkmıyor. Elbette söylenen ve ileri sürülen her düşünceye itiraz edilmesi gerekmez. Ancak, ülke yönetiminin şirket yönetimi ile aynileştirilmesi, sanki tüm şirket yönetimlerinin başarılı, tüm devlet yönetimlerinin de başarısız olduğu gibi bir sonuç ortaya çıkıyor ki, üzerinde biraz düşünüldüğünde bu yaklaşımın doğru kabul edilmesi mümkün değil. Hemen belirteyim ki, öncelikli olarak şirket ile devletin aynı kefeye konulması doğru bir yaklaşım olmaz. Bir defa şirket yönetiminde karlılık esastır, devlet yönetiminde ise sosyal devlet anlayışı ne kadar hayata geçirilebiliyorsa o devlet yönetiminin o kadar başarılı olduğu kabul edilir. Kısacası devlet yönetiminde ne kadar kar edildiği değil, devlet imkanlarının ne ölçüde adil bir şekilde dağıtıldığı, toplumun tüm kesimlerinin kendisini güvende hissetmesi önemlidir.Bu bakımdan ilk duyuşta devletin şirket gibi yönetilmesi, geçmişten gelen bir takım kötü yönetimler sebebiyle kabul görüyor olsa da devletin şirketleştirilmesi doğru bir yaklaşım olmaz. Eğer devletin şirket gibi yönetilmesinden maksat devlet yönetiminde görev alacakların özel sektör tecrübesi ve birikiminden yararlanmak olarak algılanıyorsa o zaman bu söylemin içinin net bir şekilde doldurulması gerekir. Devlet harcamalarında israfın önlenmesi, gereksiz harcamalara son verilmesi akla geliyorsa bunun için devletin şirket gibi yönetilmesine gerek yoktur. Kayırmacılık ortadan kaldırıldığı, görevlendirmelerde ehliyet ve liyakatin esas alınması halinde şimdiye kadar görülen devlet yönetimindeki aksaklıklar giderilmiş olur. İhalelerin tanıdıklara verilmesi yerine en uygun şartları ve fiyatı verene verilmesi elbette devletin harcamalarında tasarrufu gündeme getirecektir. Özetle devlet yönetiminde kar değil, tasarruf esastır. Tüm bunları söylerken özellikle vurgulamak istediğim devlet yönetiminde görev alanların bir kısmının özel sektörden gelmesi ve özel sektörde edindikleri tecrübelerini hayata geçirmelerine karşı çıkıyor değilim. Ancak, devlet ile şirketin aynileştirilmesinin sosyal devlet anlayışı ile bağdaşmayacağına dikkat çekmeye çalışıyorum. Eğer devlet şirket gibi yönetilecekse o zaman toplumun korunmasız zayıf kesimlerine yönelik devletin hiçbir karşılık beklemeden hizmet vermesi düşünülemez. Halbuki, toplumumuzda ‘Devlet baba’ anlayışı hakimdir ve babalar çoğu zaman evlatlarına verdiklerinden bir karşılık beklemezler. Buna karşılık insanımızda devletin ve ülkenin müdafaası söz konusu olduğunda seve seve hayatlarını ortaya koyarlar. Devletin şirket gibi yönetilmesi anlayışında şehitlik de söz konusu olmayabilir. Kısacası vatandaş ile devlet arasındaki ilişkiyi şirket ile çalışan arasındaki ilişkiye indirgemek devletin koruyucu ve kollayıcı vasfını zayıflatabilir. "Şirket gibi yönetmek istiyorum"Erdoğan Anayasa değişikliği konusunda gerçek niyetini dün gece açıkladı. ‘Türkiye şirket olsun, ben de başkanı olayım… Türkiye’yi şirket gibi yöneteyim’ istiyor… Erdoğan dün gece ATV ve A Haber ortak yayınında referanduma sunulan yeni başkanlık sistemini anlatırken aynen şöyle dedi: “Cumhurbaşkanı anayasaya ters bir kararname çıkaramaz. Ayrıca yasama organına da uygun olmalı. Ben ülkemi adeta bir şirket yönetimi anlayışıyla yönetmek istiyorum derdim. Niye, işte hızla yürümek için. Süratle karar almak için…’’ Evet, Erdoğan’ın kamuoyunda ‘Tek Adam’ sözcüğü ile özetlenen yeni sistem arayışındaki gerçek niyeti bu… Türkiye’yi şirket gibi yönetmek istiyor… Erdoğan bu görüşünü yıllar önce de dile getirmişti… Bu görüş yeni bir görüş değil, patenti Erdoğan’a da ait değil… Kökü 80’li yıllara, İngiltere’de Thatcher’li yıllara kadar uzanıyor… Sağ-liberal bir görüş… Trump da aynı görüşe sahip… ABD’yi şirket, kendisini CEO olarak görüyor… Kimseye hesap vermeden, yasa ve hukuk’a fazla önem vermeden… Kafasına göre yönetmek istiyor… Erdoğan da bu kafada, zaten artık gizlemiyor… Peki ülke şirket olabilir mi? Şirket gibi yönetilebilir mi? Türkiye şirket olarak yönetilebilir mi? Böyle bir girişim ülkeye ne getirir, ne götürür?... Bu ciddi bir deneme… Eğer Türk milleti referandumda ‘Evet’ derse bu deneyi yaşayarak görecek… Türkiye Erdoğan’ın şirketi haline gelecek… Yani milletin, halkın tamamı vatandaş değil, ‘şirket elemanı’ haline gelecek… Bunun sonuçlarını da teninde hissedecek... Türkiye’yi şirket olarak yönetmenin çok önemli sosyal, ekonomik, politik, kültürel, etik ve felsefi bedelleri olacak… Bu Erdoğan dahil tüm milletçe ödenecek…. Erdoğan’ın ülkeyi şirket gibi yönetme sistemini şu iki nokta ile savunuyor: 1-Hızlı karar almak 2-Kimsenin karışmaması, 5 yıl boyunca hesap sormaması… Erdoğan’a göre millet bu 5 yıl içinde şirket başkanının yönetimini beğenmezse, bir dahaki seçimde onu değiştirme imkanına sahip… Bunu da ‘sistem çok demokratik’ diye açıklıyor… Millet ülke yönetimi ve denetiminde sadece 5 yıldan 5 yıla söz sahibi olacak… Beğenmezse şirket yönetimini değiştirecek… Ama yönetimde o 5 yıl içinde, gerek Meclis üzerinden, gerek doğrudan hiçbir söz ve denetim hakkı olmayacak… Şirket başkanı şirketi 5 yıl kafasına göre yönetecek… Görüldüğü gibi ‘Tek Adam’ formülünü aşan daha ciddi ve ağır bir durumla karşı karşıyayız… Dünyada bazı kesimlerin savunduğu emperyalist sağ-liberal bir saldırı ile yüzyüzeyiz… Bu saldırı Türkiye’ye Erdoğan üzerinden geliyor… ŞİRKET ANLAYIŞI DEVLETİ RAFA KALDIRIYOR Ülkenin şirket olarak görülmesi ‘devlet’ kavramını ve ‘devlet adamlığı’ sorumluluğunu rafa kaldırıyor… Ülkeyi, ülkenin mal varlıklarını istediği gibi alıp-satmayı, ülke vatandaşlarını şirket çalışanı gibi oradan oraya savurmayı, hatta cezalandırıp, atıp kovmayı da birlikte getiriyor… Erdoğan’ın son olarak kurduğu ‘Varlık Fonu’ bu şirket anlayışının sonucu… Ülkenin en önemli mal varlıklarını, gelir getirici kurumlarını, kaynaklarını devlet denetimi dışına çıkararak, özel şirket gibi kendi kasasına alıyor… Kimse hesap sormadan istediği gibi kullanmak, alıp satmak istiyor… ‘Şirket’ zihniyetinin getirdiği başka bir sorun daha var… Atatürk’ün kurduğu modern Türkiye Cumhuriyeti’nde devlet adamları, yöneticileri o görevi kişisel menfaat gözetmeden, ‘Kamu yararı’ için yaparlar… Oysa şirket yöneticilerinin, şirketle birlikte kendi zenginleşmelerini, mal varlıklarını arttırmaları da meşru bir haktır… CEO’lar en yüksek maaşı alırlar, satış ve kardan ekstra kar alarak kendi hesaplarına aktarırlar… Oysa şirketlerde meşru görülen bu ‘kişisel zenginleşme’ devlet yönetiminde meşru ve etik değildir… Erdoğan Türkiye’yi şirket gibi yönetmek isterken, belli ki, kişisel zenginleşmeyi de böylece meşrulaştırmak istiyor… DEVLET AKLI KALKIYOR Şirket zihniyetinin getirdiği diğer bir sakınca ‘devlet aklı’nın rafa kalkması… Kararları şirket başkanı, tek başına, yanındaki birkaç ‘kafa sallayıcı’ya danışarak verecek… Yeni sistemde MGK’nın göstermelik hale gelmesi, bakanlar kurulu ve Meclis ile tüm bağlantılarının kopartılması da Erdoğan’ın ‘devlet aklı’nı devre dışı bırakma isteğinin sonucu… Çünkü MGK’yı bile işlerine müdahale, karar hızına engel olarak görüyor… Şirket arazisinin bir kısmını Barzani’ye kiralar ya da satarsa, kimse itiraz etmesin, engel koymasın istiyor… Türkiye şirket mi, devlet mi olacak? 16 Nisan’da halk belki de asıl bunun kararını verecek!... Kerem Çalışkan Odatv.com |
|
862 kez okundu
YorumlarHenüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Prof.Dr. Cihan Dura, Ataname
Mustafa Yıldırım, Sivil Örümceğin Ağında
(AB-D Tarafından Yerli İşbirlikçileri ile Kuşatılan Türkiye)
M.Emin Değer, Oltadaki Balık Türkiye
Ali Tayyar Önder, Türkiye'nin Etnik Yapısı
Barış Pehlivan, Barış Terkoğlu, Sızıntı
Barış Pehlivan, Barış Teroğlu, Metastaz
Alev Coşkun, Tarihi Unutmamak
Prof.Dr.Emre Kongar, 21. Yüzyılda Türkiye
Prof.Dr.Emre Kongar, Yakın Tarihimizle Yüzleşmek
Rıza Zelyut, Osmanlı'da Oğlancılık
Merdan Yanardağ, Türkiye Nasıl Kuşatıldı?
Prof.Dr. Sina Akşin, Yakın Tarihimizi Sorgulamak
Nurten Arslan. Küçük Anılarda Büyük Sırlar, 5 cilt
Biyografik Roman Tarzında Atatürk ve Yakın Tarih
Soner Yalçın, Samizdat
Soner Yalçın, Saklı Seçilmişler
Erol Toy, O'na Katılmak, Dünden Yarına Türkiye Cumhuriyeti
Prof.Dr. Afet İnan, Medeni Bilgiler ve M.Kemal Atatürk'ün El Yazıları
Bernard Lewis, Modern Türkiye'nin Doğuşu
Laik, Demokratik, Hukuk Sevleti Türkiye Cumhuriyeti'ni Ortadan Kaldırmaya Yönelik İç ve Dış İrticai Örgütler
Prof.Dr. İlber Ortaylı, Zaman Kaybolmaz
Prof.Dr. İlber Ortaylı, Gazi Mustafa Kemal Atatürk
Süleyman Duman, Kütahya-Eskişehir
Anılarla Mayıs 1970 - Ocak 1975 Astsubay ve Eşlerinin Hak ve Adalet Arama Mücadeleleri
Yazar: Abdullah İnaler
Cengiz Özakıncı, İblisin Kıblesi
(Türkiye'nin Üniter ve Laik Yapısını Hedef Alan AB-D
Bunun için neler yaptı?
Belgeleriyle Tarihe Tanıklık Edeceksiniz)
Cengiz Özakıncı, Türkiye'nin Siyasi intiharı Yeni - Osmanlı Tuzağı
(Bugün Olanları, Yarın Olabilecekleri, Tarihi Benzerlikleri, Belgeleri ile Anlatmakta Olan Bir Eser)
Cengiz Özakıncı, Kalemin Namusu, Türk Savun Kendini
Ali Tayyar Önder, Türkiye'nin Etnik Yapısı
Ali Tayyar Önder - Türkiye'nin Etnik Yapısı ve Açılım
Cengiz Özakıncı - İblisin Kıblesi Kitabına Ait Program
Prof.Dr. Necati Demir ile Türk Tarihi Üzerine 19 Mayıs Programı-1
Prof.Dr. Necati Demir ile Türk Tarihi Üzerine 19 Mayıs Programı-2
Cengiz Özakıncı:Türkiye Cumhuriyeti'nin Yerli ve Milli Kökleri
Cengiz Özakıncı:1989 Sonrası Türkiye’de Küreselci Emperyalist Operasyonlar.
Dersim iftiraları-Kanal İstanbul, Monrö Bağlantısı-Atatürk ve Laikli İlkesine Yönelik Psikolojik Harekat Nasıl ve Neden Başladı
Cengiz Özakıncı: ABD’de Ulusal Demokratik Cumhuriyet’in Temelleri
Amerika'da okullarda öğrencilere okutulan Ulusal Ant
- Atatürk'ün Eğitim Sistemi
Amerikan Ulusal Andı
"Pledge of Allegiance - Brody Middle School"
Türkiye'de "Öğrenci Andı" Pkk ile Açılım Döneminde Kaldırıldı.13.10.2013